आज आपल्या जगात राहणे खूप तणावपूर्ण असू शकते. आपण अनुभवत असलेला काही ताण आपल्याला खरोखर प्रवृत्त करण्यासाठी उपयुक्त आहे, परंतु एक बिंदू पोहोचू शकतो जेथे तो शारीरिक, भावनिक आणि आध्यात्मिकदृष्ट्या अगदी हानिकारक होतो.
दररोज तणावाचे हानिकारक परिणाम कसे व्यवस्थापित करावे आणि कमी करणे, संतुलित आणि केंद्रीत राहून रोजच्या जगण्याच्या अनेक तणावांचा सामना करावा लागतो हे जाणून घेणे आपल्या आरोग्यासाठी अत्यंत महत्त्वपूर्ण आहे. इतर गोष्टींबरोबरच, स्वतःची काळजी घेणे आपल्या शरीराचे पोषण करणे, निरोगी पदार्थ खाणे, व्यायाम करणे आवश्यक आहे. या बाबतीत स्वतःची काळजी कशी घ्यावी हे शिकणे प्रत्येकासाठी देखील फार महत्वाचे आहे कारण आपला ताणतणावाचा अनुभव इतरांवरही परिणाम करू शकतो.
स्वतःची काळजी कशी घ्यावी हे शिकण्यात स्वतःबद्दल, इतरांविषयी आणि सर्वसाधारणपणे जीवनाबद्दल योग्य भेद करणे देखील समाविष्ट आहे. आपल्या आरोग्यासाठी महत्त्वपूर्ण असलेला एक फरक म्हणजे आपला बहुतेक तणाव प्रामुख्याने कसा आणि कोठून निर्माण केला जातो हे समजणे. आपण सामना करावा लागणारा काही ताणतणाव मनुष्य होण्यापासून वेगळे असले तरी आपल्याला जाणवणारे बरेच ताण आपल्या स्वतःच्या सृष्टीचे असतात. आपण ज्या तणावाचा अनुभव घेतो त्यामागील उत्पत्ती आपल्या स्वतःच्या वैयक्तिक कथेत आणि आपण आयुष्याबद्दल बनविलेल्या अर्थाने, आपल्या विचारांमध्ये असते.
एकदा आम्हाला समजले की आपण खरोखरच या कारणामागील कारण आहोत, आपण तयार केलेल्या किंवा शोध लावलेल्या विचारांसाठी आपणच जबाबदार आहोत आणि आपल्या विचारांमुळेच आपला बराच ताण निर्माण होतो आणि तेव्हाच आपण सक्षम होऊ शकाल खरोखर आपला तणाव व्यवस्थापित करण्यासाठी आणि आपल्याला पाहिजे असलेले आणि आवडते जीवन जगण्याची शक्ती. ज्याचा आपण अनुभव घेतो त्याबद्दल इतरांना किंवा परिस्थितीवर दोष देणे आपल्या शक्तीवर मर्यादा आणेल, निराशेकडे जाईल आणि शेवटी खूप ताणतणाव.
आपल्याकडे सतत मूल्यांकन करणे, न्यायाधीश करणे आणि इतरांना आणि विशेषतः स्वतःला दोष देण्याची प्रवृत्ती आहे हे समोर आणणे फार महत्वाचे आहे. या बाबतीत आपण इतरांबद्दल आणि स्वतःची कल्पना कशी बाळगू शकतो हे आपल्या जीवनातील अनुभवात खूप फरक करेल. उदाहरणार्थ, त्यांचे बरेचसे आयुष्य इतरांना आणि स्वत: ला चुकीचे बनविण्याचा प्रयत्न करण्यात घालवले जाते, जे त्यांनी विचार करतात आणि जे करतात त्याबद्दल चुकीचे, आपण काय विचार करतो आणि जे करतो त्याबद्दल चुकीचे आहे.
एकदा आपण आणखी एक चूक केल्यावर, विशेषतः स्वतःला, राग, चिंता, अपराधीपणा, निराशा आणि दु: ख देखील शेवटी पाळले जाईल आणि त्यासह मोठा ताण येईल. एक साधे सत्य आहे की माणूस म्हणून आपण सर्व काही क्षणी शक्य तितके उत्कृष्ट प्रयत्न करीत आहोत. जर आम्हाला किंवा इतरांना वेगळं माहित असेल तर आम्ही वेगळ्या पद्धतीने वागू.
अजून एक साधे सत्य म्हणजे आपण परिपूर्ण, संपूर्ण आणि आपल्यासारखे पूर्ण. आमच्या स्वतःबद्दलची ही कहाणी आहे जी आपल्याला स्वतःची पूर्णता अनुभवू देत नाही. आयुष्यात चुका केल्यामुळे आपण एखाद्या प्रकारे चूक किंवा त्रुटी निर्माण करत नाही तर केवळ अभिप्राय आणि वाढीसाठी मौल्यवान संधी देतो. आपण स्वतःला कसे चुकवितो याविषयी आपण स्वत: ला कसे खाली ठेवतो याविषयी आपण आपल्या लक्षात येण्याची परवानगी देतो की आपण जे करतो किंवा विचार करतो त्या आपण आहोत असे नाही.
आपले खरे स्व काहीतरी वेगळे आहे. इतरांना आणि स्वत: ला काही प्रमाणात चुकीचे बनवण्याच्या आमच्या प्रयत्नांसमोर उपस्थित राहण्यामुळे आपल्यासाठी वेगळ्या विचारांनी, भावनांनी वागण्यास आणि वर्तन करण्यास एक साफसफाई देखील तयार होईल. एकदा आपण पूर्णपणे समजले की आपण परिपूर्ण, संपूर्ण आणि जसे पूर्ण आहेत, आपण आपल्या जीवनात असे अनुभव आणू जे आपल्याला आणि इतरांना खरोखर सामर्थ्यवान बनतील. या टप्प्यावर आपण आपली स्वतःची काळजी घेण्यास सुरवात करू.
या बाबतीत स्वत: ची काळजी घेण्यात आपल्या स्वतःची काळजी घेणे, बिनशर्त स्वतःवर पूर्णपणे प्रेम करणे देखील समाविष्ट असेल. जेव्हा आपण सध्या आहोत तसे आपण खरोखरच स्वतःवर प्रेम करतो आणि स्वीकारतो तेव्हाच आपण इतरांशी असे करण्यास सक्षम होऊ. आपण स्वतःबद्दल वाटतो, वागतो आणि वागतो त्याप्रमाणे आपण नेहमीच इतरांना वाटतो, वागतो आणि वागतो.
आपण खरोखर कोण आहोत याबद्दल आपण ज्या पद्धतीने सराव करू शकतो तो म्हणजे आपल्यात असलेले विचार आणि श्रद्धा याची जाणीव होऊ लागली आहे ज्यायोगे आपण स्वतःच मर्यादित आहोत. या निसर्गाची ध्यान आणि इतर समग्र, आत्म-वर्धापन तंत्रे आपल्याला आपले जीवन आणि अनुभव निर्माण करणार्‍या विचारांना आपल्या आंतरिक जगाकडे पाहण्याची, निरीक्षण करण्याची आणि हजर राहण्याची संधी देतात. अशी प्रक्रिया आपल्याला शेवटी समजून घेण्यास अनुमती देईल की आपण आपले विचार आणि विश्वास नाही, आपण त्यापेक्षा वेगळे आहोत, आपण बरेच काही आहोत. आपले विचार मानव असण्याच्या यंत्रणेशिवाय आहेत.
एकदा, विचार आणि श्रद्धा यांच्यासमोर सादर केले की पटकन, तत्काळ नाही तर आपल्या मनातून पुढे जाणे देखील आपल्याला त्यांच्यावर आवेगात वावरण्यापासून परावृत्त करण्याची संधी देते आणि परिणामी त्यांच्या अडचणींपासून मुक्त होण्याची आणि आपल्या आणि इतरांच्या संभाव्य हानीपासून मुक्त होण्यासाठी. अशी ध्यानधारणा, विशेषत: आपल्या स्वतःबद्दल असलेल्या विचारांवर आणि विश्वासांवर लागू होते म्हणून, खरोखरच आपली काळजी घेणे हीच एक गुरुकिल्ली आहे. अशी जागरूकता अखेरीस आपण खरोखरच परिपूर्ण, संपूर्ण आणि परिपूर्ण आहोत की एक अद्भुत आणि सामर्थ्यवान जीवन मिळवण्याच्या पात्रतेनुसार आपणही चांगले आहोत याची वास्तविकता खरोखर अनुभवू देते.
एकदा आम्हाला स्वतःसाठी हे पूर्णपणे समजले की आपल्याबरोबर काम करणार्‍यांसाठी आणि आपल्या आवडत्या जीवनासाठी आपण हे इतरांबद्दल सांगू देते. अशा ध्यानधारणा प्रक्रियेचा शेवटचा परिणाम हा आहे की आपण अनुभवत असलेला तणाव, विशेषत: आपण तयार करतो, केवळ अस्तित्त्वात नाही, ज्यामुळे आपल्याला खरोखरच पाहिजे असलेले प्रेम आणि प्रेम निर्माण करण्यास आणि त्यास सामर्थ्याने जगण्याची परवानगी मिळते.